کد مطلب:161770 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:239

دلایل دوگانگی برخوردها
گرچه می توان دلایل سیاسی - اجتماعی گوناگون را مطرح كرد؛ ولی به نظر نگارنده عمده ترین دلیل آن، تفاوت نگاه مردم به این واقعه و كلا اولاد علی علیه السلام است كه این دوگانگی را توجیه می كند. آنچه بنی العباس را وادار به مقاومت و برخورد در برابر گسترش فرهنگ عاشورا می كرد، همان نگاه بشری و ظلم ستیزانه این حادثه بود كه به صورت طبیعی مردم را به شورش و مقاومت و عدم اطاعت در برابر ستم وادار می ساخت و حكومتها را تحت تاثیر شدید قرار می داد؛ ولی آنچه در زمان صفویه و قاجاریه اتفاق افتاد، نگاه آسمانی بخشیدن به این حادثه بود و آن را از حالت درس آموزی به حادثه ای رازآلود تبدیل ساختن. اگر چنین نگاهی در زمان بنی العباس محقق می شد، حتما چندان مخالفتی را بر نمی انگیخت.

آنچه از حادثه عاشورا در زمان صفویه و قاجار در ایران تبلیغ شد، صرفا برگزاری مراسم عزاداری و گریستن بر آن بزرگواران بود، نه توجه به فلسفه شهادت و عاشورا. به عبارتی نگاه ثبوتی دادن به حادثه تا نگاه اثباتی با غیربشری جلوه دادن عاشورا تا حادثه ای قابل تقلید و درس آموز. لذا در این دوران فرهنگ توسل و اظهار ارادت ظاهری و لفظی به ائمه معصومین علیهم السلام بیش از تاسی عملی و تاثیرپذیری اجتماعی - سیاسی تبلیغ و شایع می شود، و به همان اندازه همگانی و یا حداقل همسازی آن با حكومتهای جائر بیشتر می گردد.